کدام هدیه
بهترین هدیه ای که دریافت کردهای چه بوده؟ این پرسش را از هر کسی بپرسی با نگاهی متفاوت پاسخ میدهد. ممکن است آنچه یک هدیه را برای کسی به بهترین هدیه بدل میکند موقعیتی باشد که در آن هدیه را دریافت کرده است یا شاید کسی که هدیه را داده یا خاطراتی که به آن هدیه پیوند خورده است. ولی اینها چیزهایی نیست که به خودِ هدیه مربوط باشد.
اگر منظور ما از پرسیدن اینکه بهترین هدیه ای که دریافت کردهای چه بوده این باشد که کدام هدیه به خودی خود برایت ارزشمندتر است دیگر توجه نشان دادن به آنچه در پیرامون هدیه قرار میگیرد پاسخ مناسبی نیست. مسلم است که برخی هدیهها به خودی خود ارزشمندترند فارغ از اینکه چه کسی و در موقعیتی آن را به ما داده باشد.
کدام ویژگی
اینکه چه هدیهای به خودی خود بیشترین ارزش را برای یک فرد داشته باشد به طرز تفکر و شخصیت آن فرد بستگی دارد. افرادی که تفکر مادی و اقتصادی بر زندگی آنان غلبه داشته باشد هدیهها را متناسب با ارزش مادیشان ارزشگذاری میکنند. افراد زیباپرست هدیهها را متناسب با زیباییشان و به همین ترتیب هر کس با معیاری مخصوص به خود برای هدیههایی که از دیگران دریافت میکند ارزش قائل میشود.
انسانهای خردمند اما هدیهها را با معیاری خردمندانه میسنجند. انسانی که در زندگی در پی خرد زیستن است هدیههایی را ارزشمندتر میداند که به ارتقاء آگاهی و دانش او برای بهتر زندگی کردن بیشتر کمک کند. راه دوری نیست اگر بخواهیم به این نتیجه برسیم که برای چنین افرادی کتاب بهترین هدیه است.
کدام کتاب
اما چه نوع کتابی در نگاه انسان خردمند میتواند بهترین هدیه باشد؟ چه نوع کتابی میتواند به او برای داشتن زندگی بهتر بیشترین یاری را رساند؟ در میان کتابهایی که در گونههای مختلف طبقهبندی میشوند مانند کتابهای ادبی (شعر و رمان)، کتابهای غیرداستانی (فلسفی، علمی، تاریخی و…) کتابهایی وجود دارد که خواندن و نخواندن آنها در چگونه زندگی کردن انسان اثری ندارد. البته مسلماْ آثار دیگری دارد، اما نمیتوان گفت کسی که این کتاب را خوانده متفاوت از کسی که آن را نخوانده زندگی خواهد کرد. در مقابل کتابهایی نیز وجود دارند که زندگی انسان به پیش و پس از مطالعه آنها تقسیم میشود. میان این دو قطب نیز کتابهای دیگری هست که برخی به یکی از دو قطب گرایش بیشتری دارند و برخی هم در میانهاند.
اینکه کتابهای انسانساز و سرنوشتساز چه ویژگیهایی دارند را در نوشتههای دیگر پی خواهیم گرفت.